Volwassen en je ouders gaan scheiden? Ook dan doet het pijn.

Ik zie ze meestal niet in mijn praktijk, de kinderen van wie de ouders op latere leeftijd scheiden. Ze zijn (soms al heel lang) het huis uit, studeren of werken, hebben zelf relaties en soms al een eigen gezin. Er hoeft dan niet over een zorgverdeling te worden nagedacht en geen ouderschapsplan te worden opgesteld, waarbij kinderen betrokken moeten worden. Voor mij als advocaat scheidingsmediator is dat in zekere zin makkelijker, maar voor de kinderen in kwestie is het allesbehalve makkelijk. Sterker nog; het is vaak heftiger om een scheiding van je ouders mee te maken als je volwassen bent dan als kind. Volgens het CBS is het aantal scheidingen onder vijftigplussers de laatste twintig jaar verdubbeld. En dus zijn er steeds meer volwassenen die ermee te maken krijgen. ‘We wachten tot de kinderen de deur uit zijn’ is een veelvoorkomende reden die in eerste instantie liefdevol en empathisch klinkt. Maar een scheiding is evengoed heftig als je al niet meer thuis woont, misschien wel veel heftiger.

Toch wordt er door de omgeving regelmatig lichtzinnig over gedacht en dat is pijnlijk. ‘Gelukkig hoefde je toen je klein was niet met je koffertje heen en weer te reizen tussen twee huizen’, zeggen mensen nonchalant tegen je. Of: ‘Wel fijn dat je inmiddels je eigen gezin hebt om op te focussen.’ Dat geeft wel aan dat er veel onwetendheid is. Tijd om dat te veranderen. Ik vroeg het aan mensen om me heen die op volwassen leeftijd een scheiding van hun ouders doormaakten. Uit alle ervaringen haalde ik drie tips:

1. Geef jezelf de ruimte om verdriet te hebben 

Wanneer je ouders gaan scheiden doet dat pijn. Erken dat en schaam je er niet voor. Je omgeving vindt het misschien raar dat je er kapot van bent: so what? Het is jouw verdriet en het is legitiem. Het is een rouwproces. En dat kost uiteraard tijd. ‘Was het wel een liefdevol gezin waarin ik opgroeide of was het allemaal een leugen?’ vroeg iemand uit mijn vriendenkring zich hardop af. Opeens was alles anders, niet alleen het heden en de toekomst. Maar óók het verleden en alles wat ze altijd over haar ouders had gedacht. Of wilde geloven.
Wat ik ook veel hoorde: ‘Ik ben mijn ouderlijk huis kwijt en dat vind ik vreselijk.’ Het ouderlijk huis staat symbool voor al die herinneringen die je hebt aan je jeugd en alle feestdagen met de familie. Dat is nu weg en dat doet pijn. En nee, dat is niet raar.

2. Probeer onpartijdig te blijven

Maak zo snel mogelijk duidelijk dat je geen keuze gaat maken. Doe niet mee met andere familieleden die negatief praten over je vader of juist je moeder, die de behoefte voelen een ‘schuldige’ aan te wijzen. Je bent volwassen en hebt een gelijkwaardige relatie met je ouders. Eén van hen heeft wellicht de behoefte tegen je aan te praten of emoties met je te delen. Begrijpelijk, maar belastend voor jou. Geef daarom aan dat je dat niet wil, graag met allebei je ouders een goede band wil blijven houden. Het is echt beter dat ze hun emoties niet bij jou neerleggen.

 3. Vraag je ouders hun woede of verdriet thuis te laten als ze bij jou of je kinderen zijn

Je familie lijkt uit elkaar te vallen en je hebt wellicht het gevoel dat dat nooit meer goedkomt. Iedereen moet een nieuwe plek zoeken en zich een weg banen door al die nieuwe emoties. Help mee aan het opbouwen van een hernieuwde familie door grenzen te stellen. Geef geen ruimte aan negatieve emoties. Maak je ouders duidelijk dat je ze het liefst allebei op je verjaardag ontvangt. En dat ze als opa en oma voor jouw kinderen belangrijk zijn. En juist voor de kleinkinderen ‘gewoon’ moeten doen. Kan een van hen dat (nog) niet, vraag dan of hij of zij tijdelijk op een ander moment komt.

Pijnlijk zal het nog wel een tijdje zijn. Geef je verdriet de ruimte en stel je grenzen. Een ander kan dat nooit voor je doen.

Lonneke Timmermans

 

Publicatie: Column in Classy, editie nazomer 2021

« Terug naar nieuwsoverzicht